Pazar Genel Bakışı

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, gelişmiş sağlık teknolojilerine artan talep ve sağlık altyapısındaki önemli iyileştirmelerin etkisiyle hızla gelişen bir sektördür. Pazarın şu anki değeri yaklaşık 236 milyon ABD doları olup, arzın yaklaşık %90'ını ithalat oluşturmaktadır. Sağlık hizmetlerine talebin artması ve kronik hastalıkların yaygınlaşması, yenilikçi ve etkili tıbbi cihazlara yönelik tüketici tercihlerinde belirgin bir değişim yaratmıştır.

Fas hükümeti sağlık reformunu önceliklendirmiş ve piyasadaki tıbbi cihazların kalitesini ve güvenliğini artırmayı hedefleyen düzenleyici bir çerçeve oluşturmuştur. 2017 yılında yenilenmiş tıbbi ekipmanların ithalatının yasaklanması gibi önemli düzenlemeler, ülke çapında sağlık standartlarını iyileştirme yolunda kritik bir adımı temsil etmektedir. Kamu-özel sektör ortaklıkları ve sağlık altyapısına yapılan yatırımlar, nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için olmazsa olmaz olan son teknoloji tıbbi teknolojilere daha fazla erişimin önünü açmaktadır.

Geçmiş

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, son birkaç on yılda çeşitli ekonomik, sosyal ve düzenleyici faktörlerin etkisiyle önemli ölçüde gelişmiştir. Başlangıçta pazar, yerel üretim sektörü henüz emekleme aşamasındayken ithal tıbbi cihazlara bağımlıydı. Yakın tarihli tahminlere göre, tıbbi cihaz pazarının değeri yaklaşık 236 milyon ABD dolarıydı ve ithalat, pazar arzının yaklaşık %90'ını oluşturuyordu. 2017 yılında uygulanan yenilenmiş ekipman yasağı gibi tıbbi cihaz ithalatına ilişkin daha katı düzenlemelerin getirilmesi, ülkede mevcut olan tıbbi bakımın kalitesini artırmayı amaçlayan bir dönüm noktasını işaret etti.

Geçmişte Fas, sağlık altyapısıyla ilgili zorluklarla karşı karşıyaydı ve bu da modern tıbbi teknolojilere erişimi engelledi. Ancak, son yıllarda sağlık altyapısına ve teknolojiye önemli yatırımlar yapılmış ve bu da gelişmiş tıbbi cihazlarla donatılmış modern hastane ve kliniklerin kurulmasını sağlamıştır. Bu yatırımı, özellikle nüfus yaşandıkça hastalıkların erken teşhis ve tanısının öneminin giderek daha fazla kabul görmesi yönlendirmiştir.

Fas hükümeti sağlık hizmetlerini öncelik haline getirmiş ve bu da tıbbi cihazlar için özel bir düzenleyici çerçevenin oluşturulmasına yol açmıştır. Tıbbi cihazların üretimi, ithalatı ve dağıtımını düzenleyen 2-14-607 sayılı Kararname'nin 2014 yılında yayınlanması bu konuda önemli bir kilometre taşıdır. Bu düzenleyici çerçeve, uluslararası standartlara uyumu sağlar ve piyasadaki tıbbi cihazların genel güvenliğini ve etkinliğini artırır.

Yıllar içinde, yenilikçi tıbbi cihazlara olan talep artmıştır, özellikle de gelişmiş doğruluk ve verimlilik sunan ürünlere yönelik değişen müşteri tercihlerine yanıt olarak. 2024 yılına kadar Fas tıbbi cihaz pazarının yaklaşık 590 milyon dolara ulaşması ve bunu takip eden beş yılda %9,6'lık bir bileşik yıllık büyüme oranı (CAGR) öngörülmektedir. Bu büyüme, Fas'taki sağlık hizmetleri ortamının devam eden dönüşümünü sağlamaktadır; burada teknolojik gelişmeler hasta bakımında ve sonuçlarında iyileştirmeleri yönlendirmeye devam etmektedir.

Pazar Analizi

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, sağlık reformları, artan sağlık bilinçlendirmesi ve özel sağlık hizmetlerinin genişlemesi gibi faktörlerin yönlendirdiği artan bir taleple karakterizedir. 2023 yılı itibarıyla pazar, 2017'deki 1087'lik HHI'ye kıyasla biraz daha yoğun rekabet ortamını gösteren 1160'lık bir Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) kaydetmiş olup, pazardaki rekabetin artma eğilimini yansıtmaktadır.

Büyüme Faktörleri

Fas'taki tıbbi cihaz pazarının büyümesini yönlendiren birkaç önemli faktör şunlardır:

• Devlet Sağlık Reformları: Yeni hastane ve kliniklerin inşa edilmesini de içeren sağlık altyapısındaki devam eden iyileştirmeler, tıbbi cihazlara olan talebi önemli ölçüde artırdı.
• Minimal İnvaziv Cerrahi: Minimal invaziv cerrahi prosedürlere artan tercih, gelişmiş cerrahi aletlere ve robotik cerrahi teknolojilerine olan talebi artırdı.
• Önleyici Sağlığa Odaklanma: Nüfus arasında artan sağlık bilinci, tarama testleri ve giyilebilir sağlık izleme cihazları gibi önleyici sağlığı hedefleyen teşhis araçlarına olan talebi artırıyor.
• Özel Sağlık Sektörünün Büyümesi: Özel sağlık hizmeti sağlayıcılarının genişlemesi, üst düzey tıbbi teknolojilere daha fazla erişimi kolaylaştırıyor ve bu da pazar talebini artırıyor.

Yerel Üretim Girişimleri

Tıbbi cihazlar için, özellikle teşhis ekipmanları ve cerrahi aletler gibi yüksek talep gören segmentlerde yerel üretim tesislerine yatırım ivme kazanmaktadır. Bu değişimin ithalata bağımlılığı azaltması ve büyüyen iç pazar ihtiyaçlarını karşılaması bekleniyor [2]. Fas hükümeti, yerelleştirilmiş üretime yönelik küresel trendlerle uyumlu olarak yerel üretim kapasitelerini artırmayı amaçlayan girişimleri desteklemiştir.

Pazar Dinamikleri ve Rekabet Durumu

Fas tıbbi cihaz pazarı, yerel ve uluslararası şirketler arasındaki stratejik ortaklıklar ve işbirlikleriyle belirginleşerek evim geçirmektedir. . Pazar olgunlaşmaya devam ettikçe, bu dinamiklerin inovasyonu ve tıbbi teknolojilere daha fazla yatırımı teşvik etmesi bekleniyor.

Düzenleyici Ortam

Fas'taki tıbbi cihazlar için düzenleyici ortam, piyasada güvenlik, etkinlik ve kaliteyi sağlamayı amaçlayan kapsamlı bir çerçeve tarafından yönetilmektedir. Bu çerçeve, esas olarak Sağlık Bakanlığı (MoH) tarafından İlaç ve Eczacılık Müdürlüğü (DMP) aracılığıyla oluşturulmuştur. Düzenleyici ortam, gözetim ve uyumu iyileştirmeyi amaçlayan çeşitli yasa ve kararnamelerin getirilmesiyle önemli ölçüde gelişmiştir.

Düzenleyici Çerçeve

Düzenleyici yapı, özellikle tıbbi cihazların tescili ve pazarlaması için gereklilikleri ana hatlarıyla belirleyen 84-12 sayılı Kanunun ve ilgili kararnamelerin yayınlanmasıyla güçlendirilmiştir. 19 Eylül 2014 tarihinde yayınlanan 2-14-607 sayılı Kararname, özel bir tıbbi cihaz düzenleyici çerçevenin oluşturulması için bir yıllık bir zaman çizelgesi belirlemiştir. Bu kararname, tıbbi cihazların pazarlaması, sınıflandırılması ve kullanımı ile ilgili hükümlerin yanı sıra, düzenleyici konularda tavsiyelerde bulunan ve birden fazla devlet departmanından ve sağlık sektöründen temsilcileri içeren Ulusal Tıbbi Cihazlar Danış Komitesi'nin kurulmasını da içermektedir.

Kayıt Süreci

Fas'ta tıbbi cihaz pazarlamak için yabancı üreticiler yerel bir yetkili temsilci atamalı ve ürünlerinin belirli kayıt gerekliliklerini karşılamasını sağlamalıdır. Kayıt süreci tipik olarak 120 gün sürer ve bu süre zarfında DMP, üreticinin yetkilendirmesi, EC Sertifikaları ve teknik özellikler de dahil olmak üzere sağlanan belgelere dayanarak başvuruyu değerlendirir. Başarılı başvuru sahipleri, beş yıl süreyle geçerli olan ve sonrasında yeniden kayıt gerektiren kayıt sertifikaları alırlar.

Uyumluluk ve Sınıflandırma

Tıbbi cihazlar, risk seviyelerine göre birkaç kategoriye (I, Im, Is, IIa, IIb, III) ayrılır ve her sınıflandırma için güvenlik ve performans standartlarının karşılandığından emin olmak için özel gereksinimler vardır [12]. DMP, tüm etiketleme ve kullanım talimatlarının yerel dil gereksinimlerine uygun olarak Arapça veya Fransızca olarak sağlanmasını şart koşar.

Düzenleyici standartlara gönüllü uyum vurgulanmaktadır, çünkü ajansın beklentilerinin tam olarak anlaşılması, gelecekte zorunlu uyum önlemlerinden kaçınmak için kritik öneme sahiptir . Ayrıca, üreticiler iyi üretim uygulamalarına uymalıdır ve kayıt sürecinde ortaya çıkan ek bilgi talepleri, istek sayısında sınırlamalarla birlikte derhal ele alınmalıdır.

Zorluklar ve Gelişmeler

Düzenlemeler sürekli olarak geliştiğinden, paydaşalar uyum sağlama konusunda zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Uluslararası düzenleyici kurumlarla karşılıklı tanıma anlaşmaları, daha önce başka yerlerde onaylanmış cihazlar için pazara daha hızlı erişimi kolaylaştırabilir ve potansiyel olarak pazara giriş için genel zaman çizelgelerini kısaltabilir . Ek olarak, yönetişim, insan kaynakları, sağlık hizmetleri ve dijitalleştirme alanındaki devam eden reformlar, düzenleyici ortamın verimliliğini artırmayı ve Fas'ta sağlık hizmetlerinin sunumunu iyileştirmeyi amaçlamaktadır.

Etkin bir düzenleyici sistemin kurulması, sadece halk sağlığının korunması için değil, aynı zamanda inovasyonu teşvik etmek ve tıbbi cihaz sektörüne yabancı yatırımları çekmek için de hayati öneme sahiptir ve böylece ülkedeki sağlık hizmetlerinin genel olarak ilerlemesine katkıda bulunur.

Zorluklar ve Fırsatlar

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, büyümesini ve sürdürülebilirliğini etkileyen önemli fırsatlar ve kayda değer zorlukların bir karışımı ile karakterizedir.

Fırsatlar

• Artan Talep: Fas tıbbi cihaz pazarı, hızla artan nüfus ve iyileştirilmiş sağlık çözümlerine olan artan ihtiyaçtan kaynaklanan sağlık hizmetlerine olan talebin artışını yaşıyor. Bu talep, hem yerel hem de uluslararası şirketleri sektöre yatırım yapmaya teşvik ederek, tıbbi cihaz tedarikçilerinin büyümesi için verimli bir zemin sağladı.
• Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları: Kamu-özel sektör ortaklıkları (PPP'ler), sağlık altyapısının ve hizmetlerinin ilerlemesi için giderek daha önemli hale geliyor. Bu işbirlikleri, yatırımcılar için akıllı aşı yönetimi sistemleri ve gelişmiş halk sağlığı gözetimi gibi yenilikçi teknolojiler aracılığıyla halk sağlığının iyileştirilmesine odaklanan projelere katılmak için kapıları açıyor.
• Tıbbi Turizm Potansiyeli: Fas, stratejik coğrafi konumu ve gelişen sağlık altyapısı nedeniyle tıbbi turizm merkezi olma potansiyeline sahiptir. Uluslararası hastaları hedefleyen özel tıbbi tesislere yapılan yatırım, bu büyüyen pazarda kazançlı fırsatlar yaratabilir.

Zorluklar

• Yerel Üretim Kapasitesi: Fas'taki tıbbi cihazlar için yerel üretim kapasitesi hala emekleme aşamasındadır ve bu da ithal cihazlara büyük bir bağımlılığa yol açmaktadır. Yerel üretim tesislerinin eksikliği, yerel şirketler için büyüme fırsatlarını sınırlar ve potansiyel olarak sağlık hizmetlerinin maliyetini artırır.
• Tedarik Zinciri Güvenilirliği: İthalata olan yoğun bağımlılık, Fas tıbbi cihaz pazarını küresel tedarik zinciri kesintilerine karşı savunmasız hale getiriyor. Pandemi ve jeopolitik istikrarsızlık dönemlerinde bu kırılganlıklar ortaya çıkabilir ve önemli tıbbi malzemelerin tedarikinde gecikmelere ve sıkıntılara yol açabilir.
• Düzenleyici Ortamın Gelişimi: Düzenleyici ortam gelişmeye devam ederken, tıbbi cihaz üreticileri ve tedarikçileri uyum sağlamakta ve günümüzde kalmakta zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. Düzenlemelerdeki sık değişiklikler, pazara giriş için daha uzun süreçlere ve artan maliyetlere yol açabilir.

Temel İstatistikler

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, son yıllarda önemli bir büyüme ve rekabet gücü göstermiştir. 2023 yılı itibarıyla, pazar için Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) 1160 olarak bildirilmiş olup, 2017'deki 1087'den hafif bir artışı yansıtmaktadır. Bu, pazar oyuncuları arasında artan rekabetçilik eğilimini yansıtmaktadır; 0 ile 10000 arasında bir HHI aralığında daha düşük değerler daha fazla sayıda rakibi ifade ederken, daha yüksek değerler pazar yoğunlaşmasını gösterir.

Pazarın 2023 ile 2030 arasında %5,0'lik bir bileşik yıllık büyüme oranında (CAGR) büyümesi öngörülmektedir. Bu büyüme, şirketler ve dernekler arasında ortaklıklar ve işbirlikleri ile hastane genişlemelerinin tıbbi malzemelere olan talebi artırması gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır. Küresel tıbbi cihaz pazarının 2022'de 512,29 milyar ABD dolarından 2030'da 799,67 milyar ABD dolarına yükselmesi ve Fas'ı da içeren Orta Doğu ve Afrika segmentinin bu genişlemeye önemli ölçüde katkıda bulunması bekleniyor .

Fas'ın sağlık sektörüne 2022 yılında 2,3 milyar ABD doları bütçe ayrılmış olup, bu da bir önceki yıla göre %19'luk bir artışı temsil etmektedir. Bu yatırım, AMO (Zorunlu Sağlık Sigortası) gibi çeşitli sigorta modellerinin yanı sıra düşük gelirli bireyler için sosyal yardım programlarını da içeren sağlık sisteminin gelişimini desteklemektedir.

Ayrıca, Fas'taki teşhis alanında Yapay Zeka (AI) pazarının 2022'de 1,30 milyon dolardan büyümesi öngörülmekte olup, bu da iyileştirilmiş tanısal doğruluk ve gelişmiş AI teknolojilerinin uygulanmasına yönelik artan talebi yakalamaktadır . 

Gelecek Görünümü

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, önümüzdeki yıllarda teknolojideki gelişmeler ve sağlık hizmetlerine olan talebin artması gibi çeşitli faktörlerin etkisiyle önemli bir büyümeye hazırlanmaktadır. Pazarın 2023 ile 2030 arasındaki tahmini dönemde %5,0'lik bir bileşik yıllık büyüme oranı (CAGR) yaşayacağı öngörülmektedir . Bu büyüme, ülkenin sağlık altyapısına yaptığı yatırımlarla birlikte, gelişmiş tıbbi hizmetleri gerektiren artan yaşlı nüfusa da bağlanabilir.

Teknolojik Gelişmeler

Yapay zekanın (AI) ve makine öğrenimi teknolojisinin entegrasyonunun, Fas'taki tıbbi cihaz sektörünün evriminde önemli bir rol oynaması beklenmektedir. AI teşhis pazarının 2022'de 1,30 milyon dolardan 2030'da önemli ölçüde daha büyük bir rakama büyümesi ve tanısal doğruluğu iyileştirmeye ve kronik hastalıkların artan yaygınlığına odaklanmanın artması bekleniyor . 

Pazar Dinamikleri

Pazar dinamiklerinin de yerel şirketler ve uluslararası ajanslar arasındaki ortaklıkların ve işbirliklerinin beklenen genişlemesiyle değişmesi bekleniyor. Bu, inovasyonu teşvik edecek ve tıbbi cihazların bölge genelinde dağıtımını artıracak. Ayrıca, hükümetin sağlık hizmetlerini iyileştirmeyi ve tıbbi cihazlarla ilgili düzenlemeleri amaçlayan girişimleri, pazarın büyümesini destekleyerek yabancı yatırımları cezbetmesi muhtemeldir .

Rekabet Ortamı

Fas tıbbi cihaz pazarının rekabet ortamı, Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) 2017'de 1087'den 2023'te 1160'a yükseldiği için giderek daha yoğun hale geliyor. Bu, birkaç önemli oyuncunun pazara hakim olduğu bir konsolidasyon eğilimini göstermektedir. K

Sonuç

Fas'taki tıbbi cihaz pazarı, hem yerel hem de uluslararası şirketler için önemli büyüme potansiyeline sahip dinamik ve gelişen bir sektördür. Pazarı şekillendiren faktörleri anlamak, paydaşların bu pazardaki zorluklarda gezinmek ve ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak için stratejik kararlar almasını sağlar.